Kasumbo
Home
Detail
Client
Menu
LOGOUT
UPDATE
Detail
VIEW
Category Name
શાયરી
સુવિચાર
કવિતા
વાર્તા
ભજન-કીર્તન
દેશભક્તિ ગીત
કહેવતો
લગ્ન ગીત
શૌર્ય ગીત
શૌર્ય કથાઓ
હાલરડુ
જોક્સ
લોકગીત
રાસગરબા
પ્રભાતીયા
ગઝલ
આરતી
બાળગીત
Detail Title
છેલ્લો કટોરો ઝેરનો
Detail
છેલ્લો કટોરો ઝેરનો આ પી જજો, બાપુ ! બ્રિટીશ સલ્તનત સામે જંગે ચઢેલ ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરતાં એટલે કે ગોળમેજી પરિષદમાં હાજરી આપવા ગાંઘીજી જ્યારે લંડન જવાના હતા તે વખતે રાષ્ટ્રીય શાયર તરીકે પ્રસિદ્ધ થયેલ ઝવેરચંદ મેઘાણીએ રચેલ આ અમર કૃતિ. આઝાદીના જંગ વખતે પ્રજાનો મિજાજ કેવો હતો, મરી મીટવાની- જાન ફના કરવાની કેવી તમન્ના હતી અને ગાંધીજી પ્રત્યે પ્રજાનો કેવો ભાવ હતો તેનો અંદાજો મેળવવો હોય તો આ ગીત સાંભળવું જ રહ્યું. દેખી અમારાં દુઃખ નવ અટકી જ્જો, બાપુ ! સહિયું ઘણું, સહીશું વધુ : નવ થડકજો, બાપુ !…. ઘણું બધું કહી જાય છે. આઝાદી પછી જન્મેલ દેશની મોટા ભાગની પેઢીને માટે ખજાના સમું આપણા પ્યારા કવિનું આ અણમોલ ગીત આજે સાંભળીએ. છેલ્લો કટોરો ઝેરનો આ પી જજો, બાપુ ! સાગર પીનારા ! અંજલિ નવ ઢોળજો, બાપુ ! અણખૂટ વિશ્વાસે વહ્યું જીવન તમારું : ધૂર્તો-દગલબાજો થકી પડિયું પનારું : શત્રુ તણે ખોળે ઢળી, સુખથી સૂનારું : આ આખરી ઓશીકડે શિર સોંપવું, બાપુ ! કાપે ભલે ગર્દન ! રિપુ-મન માપવું, બાપુ ! સુર-અસુરના નવયુગી ઉદધિ-વલોણે, શી છે ગતાગમ રત્નના કામી જનોને ? તું વિના, શંભુ ! કોણ પીશે ઝેર દોણે ! હૈયા લગી ગળવા ગરલ ઝટ જાઓ રે, બાપુ ! ઓ સૌમ્ય-રૌદ્ર ! કરાલ-કોમલ ! જાઓ રે, બાપુ ! કહેશે જગત : જોગી પણા શું જોગ ખૂટ્યા ? દરિયા ગયા શોષાઈ ? શું ઘન-નીર ખૂટ્યાં ? શું આભ સૂરજ-ચંદ્રમાનાં તેલ ખૂટ્યાં ? દેખી અમારાં દુઃખ નવ અટકી જ્જો, બાપુ ! સહિયું ઘણું, સહીશું વધુ : નવ થડકજો, બાપુ ! ચાબુક, જપ્તી, દંડ, ડંડા મારના, જીવતાં કબ્રસ્તાન કારાગારનાં, થોડાઘણા છંટકાવ ગોળીબારના – એ તો બધાંય જરી ગયાં, કોઠે પડ્યાં, બાપુ ! ફૂલ સમાં અમ હૈડાં તમે લોઢે ઘડ્યાં, બાપુ ! શું થયું – ત્યાંથી ઢીંગલું લાવો-ન લાવો ! બોસા દઈશું – ભલે ખાલી હાથ આવો ! રોપશું તારે કંઠ રસબસતી ભુજાઓ ! દુનિયા તણે મોંયે જરી જઈ આવજો, બાપુ ! હમદર્દીના સંદેશડા દઈ આવજો બાપુ ! જગ મારશે મે’ણાં : ન આવ્યો આત્મજ્ઞાની ! ના’વ્યો ગુમાની – પોલ પોતાની પિછાની ! જગપ્રેમી જોયો ! દાઝ દુનિયાની ન જાણી ! આજાર માનવ-જાત આકુલ થઈ રહી, બાપુ ! તારી તબીબી કાજ એ તલખી રહી, બાપુ ! જા, બાપ ! માતા આખલાને નાથવાને, જા વિશ્વહત્યા ઉપરે જળ છાંટવાને, જા સાત સાગર પાર સેતુ બાંધવાને – ઘનઘોર વનની વાટને અજવાળતો, બાપુ ! વિકરાળ કેસરિયાળને પંપાળતો, બાપુ ! ચાલ્યો જ્જે ! તુજ ભોમિયો ભગવાન છે, બાપુ ! છેલ્લો કટોરો ઝેરનો પી આવજે, બાપુ ! – ઝવેરચંદ મેઘાણી
CANCEL